Türkçe karşılığı olduğu halde, yabancı kelimeleri tercih ediyoruz nedense. Halbuki “ipucu” diyelim geçelim ama yok illa yabancı kelime kullanacağız çünkü ancak o zaman kendimizi tam(!) olarak ifade edebiliyoruz. Bu da tıpkı o kelimeler gibi hayatımıza ne ara girdiğini anlamadığımız neden İngilizce’sini kullandığımıza anlam veremediğimiz kelimelerden biri; Spoiler. İngilizce başladığımız kelime grubunu Türkçe devam ettirmek de ayrı bir zevk konusu. Spoiler vermek, spoiler yemek vb. gibi. Bu kelimenin ne anlama geldiğini bilmeyenler için konuyu detaylıca ele alalım istedik.
Spoiler ne demek?
Öncelikle spoiler okunuşu ile başlayalım. Spoylır şeklinde okunur. Türkçe anlamı rüzgarlık, hava freni, spoyler şeklinde. Kıyısından köşesinden “sürpriz bozan” anlamına da geliyor. Bu nedenle cümle içinde doğru bir kullanım yapmış oluyoruz neyse ki. Spoiler, daha önce karşılaşmadığımız bir dizi ya da film hakkında detayları içeren, kişinin duygu ve düşüncesini etkileyen ipuçları demektir. Genellikle dizi ve filmler için kullanıyor olsak da aslında her şey için kullanabiliriz. Spoiler kelimesinin ülkemizde bu kadar meşhur olmasının nedeninin yabancı dizilerin önlenemez yükselişi olabilir. Netflix’in de hayatımıza girmesi ile artık yabancı dizilere ulaşmak bir kumanda kadar yakınımızda. Hal böyle olunca yabancı dizilerden konuşmak, filmlere yorum yapmak da kaçınılmaz oluyor. Hele ki sonunu bildiğimiz filmlerin akıbeti hakkında yorum yaparak karşı tarafın tüm merakını yükseklere çıkarmaktan adeta zevk alır olduk. Bu diziler de olmasa hiç mi heyecanımız yoktur nedir, anlamadık doğrusu.
Spoiler vermek ne demek?
Satırlarımızın en başında söylemiştik. İngilizce başladığımız kelimeyi Türkçe edatlarla devam ettirmek gibi bir alışkanlığımız var. Hal böyle olunca yarısı başka dil yarısı başka dil karışık bir şeylerle derdimizi anlatmaya koyuluyoruz. Örnek verelim mi? Toplantı set etmek, Conference call yapmak, Edit yapmak vb. gibi şeyler aklımıza ilk gelenler. Bunlara bir örneği de spoiler için verebiliriz. Spoiler vermek de kullanılan öbeklerden biri. Spoiler vermek, bir konuyla alakalı ipucu vermek demek. Merakla bir dizi izlediniz ya da filme daldınız. Ne kadar heyecanlansanız da belki de film beklentinizi karşılamadı. Bu filmin finalinden bi’haber olan başka bir arkadaşınıza son sahnesi hakkında kilit bir bilgi verirseniz o zaman spoiler vermiş oluyorsunuz ki arkadaş arasında spoiler vermek küslüğe varan derin bir hezeyandır. Filmin ya da dizinin heyecanını kaçıranı affetmez müptelalar! Bunu bir de yemeyip içmeyip forum ortamlarına yazanlar var. Bir yerden karşınıza aniden çıkıyorlar ve bütün hevesinizi kaçırıyorlar. Neyse ki bunun için de bir önem var. Nedir o? Spoiler uyarıları. Yazımızın devamında spoiler uyarlarına geçiyoruz, gözlerinizi alt satırlara buyur edelim şimdi.
Spoiler uyarısı (spoiler alert) nedir?
Dizi veya film sitelerinde ve özellikle de forum ortamlarında spoiler uyarıları yer alır. Bir dizi ya da filmi araştırmak isteyen biri yanlışlıkla dizinin sonunda neler olacağına vakıf oluveriyordu bir anda. Sonra işin tadı mı kalır? Kaçtı bir kere keyif. Baktılar ki bu spoiler’lar insanda ne heves bırakıyor ne heyecan, bari dediler spoiler uyarısı yapalım ki kimse mağdur olmasın. İnternet siteleri artık yorumların olduğu yerlere spoiler uyarısı koyuyor böylelikle pek çok kişi spoiler yemekten korunmuş oluyor. O da ne? Spoiler yemek… Cümlemiz bitmeden yeni bir başlığın kıvılcımını ateşledik şu an. Evet, spoiler ile ilgili bir de bu durum var; spoiler yemek. Onu da anlatalım mı?
Spoiler yemek nedir?
Bir film, dizi, kitap… Artık o gün neye heves ettiyseniz. Merak ediyorsunuz, belki de kahramanlar hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsunuz. Fakat tıkladığınız bir sitede aldığınız spoiler birden her şeyin sonunu getiriyor. Bütün hikâye o sitede son buluyor adeta. Alacağınız hazzı etkileyecek şekilde ipucu paylaşımında bulunmak spoiler; bu bilgiden sizin istemsizce haberdar olmanız da spoiler yemek anlamına geliyor. Biri size pat diye filmin sonunu söylerse – dikkatinizi çekeriz, ipucu da değil direkt sonu- siz de spoiler yemiş oluyorsunuz. Artık internet sitelerinin açılır kapanır pencereler içerisine yaptığı uyarılar sayesinde spoiler yemek daha az rastlanır bir durum oluyor. Bu uyarılar ile hiç değilse hangi sularda yüzdüğünüzü görebiliyor ve merakınıza yenilip ya bu suya giriyorsunuz ya da heyecanınızı koruyup o suları terk ediyorsunuz. Eskiden böyle bir şansımız da yoktu, spoiler’ı yedik mi konu kapanırdı. Şimdi neyse ki her şey daha kolay…
