Elektronik cihazlara atanmış olan bir vazifenin yerine getirilebilmesi için bilgisayar dilinde geliştirilen komutlara yazılım adı verilir. Yazılım sayesinde elektronik aletleri oluşturan dijital parçalar birbiriyle iletişim halinde olur. Kişilerin iş verimliliği artar ve kısa sürede daha fazla üretmeleri sağlanır. Zaman tasarrufu, iletişim kolaylığı, iş bitiricilik yazılımın en temel yararlarındandır. Web yazılımı, masaüstü yazılım ve mobil yazılım olmak üzere üç çeşit yazılım bulunmaktadır. Ancak kaydedilen teknolojik gelişmeler sonucunda kullanıcıların ihtiyaçlarına en hızlı şekilde yanıt verebilen mobil yazılım ile web yazılımı daha yoğun bir şekilde kullanılır.
Yazılım nedir?
En basit tanımıyla yazılım belirlenmiş bir işin yapılmasını sağlayan komutlar bütünü olarak nitelendirilir. Söz konusu komutlar işlemci sayesinde işlev gören bir olay şekline evrilir. Esasen yazılım bilgisayar donanımının işlev görmesini sağlayan programlar ve kodlamalar bütünüdür. Yazılım sayesinde günlük hayat oldukça kolaylaşmıştır. Yazılım kullanılarak akıllı telefon, televizyon, tablet, bilgisayar, sanayide kullanılan makine ve ekipmanlar çalışır. Bunlara ek olarak otomotiv, eğitim, bilişim, sağlık, eğlence, pazarlama, inşaat, uzay sanayisi ve reklamcılık gibi pek çok sektörde de yazılım kullanılmaktadır. Yazılım hayatın her anında varlık gösteren bir teknolojidir.
Yazılıma başlarken nelere dikkat edilmeli
Yazılım üretiminden önce donanım ile işletim sisteminin seçilmesi gerekir. İşlemcinin seçilmesi oldukça önemlidir. Ardından işlemciyle uyumlu olan dil ve dille uyumlu çalışabilen bir derleyiciye ihtiyaç bulunur. Bunun sebebi ise her işlemci ile her dilin birbirini desteleyen yapıda olmayışıdır.
Bilgisayar için yazılım üretilmek istendiğinde ise ilk iş olarak işletim sistemi seçilir. Daha sonra kullanılacak olan programlama dili tespit edilir. Bir derleyici sayesinde kodlar makine diline dönüştürülür. Bu sebeple derleyici ile kodlama dilinin uyumu oldukça önemlidir.
Linux için düzenlenen bir program Windows’ta işlev gösteremez. Aynı şekilde Windows için derlenen bir program da Linux’ta işlevsizdir. Esas olan programın hangi işletim sisteminde kullanılacağının belirlenmesi ve gereken adımların buna göre atılmasıdır.
Yazılım ne işe yarar?
Teknolojinin gelişmesiyle yazılım hayatın pek çok alanında insanların karşına çıkar. Günlük hayata pek çok yarar sağlar. Bunlardan en önemlisi ise kişilerin zamandan tasarruf etmesini sağlamasıdır. Yazılım sayesinde uzun zaman gerektiren işler kısacık süreler içinde bilgisayar veya makineler tarafından yerine getirilir. Yazılım ile geliştirilen otomasyonlar hayatı büyük ölçüde kolaylaştırır. Şirketler ve bireyler için ekonomik kazanç sağlayacak şekilde iş süreçlerinin en kısa sürede yürütülmesini sağlayan yazılım geliştirme sayesinde pek çok iş verimlilikle yerine getirilebilir. Özellikle rakip analizi, sektör analizi, ihtiyaç analizi yönünde üretilen yazılımlar sayesinde verimlilik artar, iş geliştirme performansı yükselir.
Yapılan araştırmalara göre tespit edilen ihtiyaçlar doğrultusunda yazılım geliştirilmesine önem veren şirketlerin karlılığı rakiplerine kıyasla 5-15 kat daha fazladır.
Her bir yazılım türünden elde edilen yararlar farklıdır. Masaüstü yazılımlar kullanılarak iş süreçleri hızlanır. Verimlilik artar, ekonomik büyüme başarısı elde edilir. Personel hatası en aza indirgenir. Lojistik hizmetler düzenlenir, kargo ve sipariş takibi karmaşa olmadan yürütülür.
Web yazılımları ile donanım ve işletim sistemi idaresi kolaylaşır. Pek çok program dilinin kullanılması mümkün hale gelir. Hiç bir kurulum veya indirme işlemine gerek kalmaz. Ayrıca mobil cihazlarda da kullanımı uygundur.
Yazılım nasıl yapılır?
Yazılım ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkar. Yazılım oluşturulurken altı aşamadan geçilen bir süreç işleme koyulur. Öncelikle ihtiyacın tespit edilmesi ve karşılaşılan problemin tanımlanması gerekir. Ardındanbazı analizler yapılarak program ana hatlarıyla tasarlanır. Tasarlanan program kodlara dönüştürülür. Kodlamanın uygunluğu test edilerek gerekli olan dokümanlara evrilir.
Yazılım projesine başlanmadan önce mutlaka üretilecek olan yazılımla ulaşılacak hedefler ve amaç belirlenmelidir. Amaç belirlendikten sonra amaca ulaşmak için yapılması gerekenler analiz edilmelidir. Bunun için de yazılımın hedef kitlesi, hedef kitlenin yaş grubu, demografik yapısı, mesleki dağılımı gibi unsurlar belirlenmelidir. Algoritma tespit edilir. Ardından da kullanıcıdan veri temin edilmesini sağlayan bir kodlama üretilir. Üretilen kodlamanın tamamlanmasıyla birlikte program çalıştırılır ve mevcut hatalar düzeltilir.Böylelikle yazılım üretim aşaması tamamlanmış olur.
Yazılım çeşitleri nelerdir?
Günlük hayatta kullanılan tüm teknolojik ürünlerde kullanılan yazılım iki çeşide ayrılır. Sistem ve uygulama yazılımları olmak üzere yazılım ikiye ayrılır.
Uygulama yazılımları
Uygulama yazılımları kullanıcı odaklı olacak şekilde geliştirilir. Kullanıcıların ihtiyaçlarına ve taleplerine göre programlama dilleri kullanılarak oluşturulur. Uygulama yazılımlarının geliştirilebilmesi için programlama dilleri ile birlikte uygulama geliştirme araçlarına ve işletim sistemlerine de ihtiyaç duyulur. Uygulama yazılımlarının pek çok çeşidi bulunur ve bu çeşitler şu şekilde sıralanabilir:
Ticari yazılımlar
Çeşitli sektörlerde kullanılmak üzere geliştirilen yazılım türüdür ve en yaygın olarak kullanılan ticari yazılım muhasebe yazılımlarıdır.
Genel amaçlı uygulama yazılımları
Hem kişisel kullanım hem de iş yerlerinde kullanılması amacıyla geliştirilen yazılım türüdür. Teknoloji gelişerek hayatın her alanına dahil oldukça genel amaçlı uygulama yazılımlarına olan ihtiyaç artmaktadır. Bu yazılım türü bilgisayarların daha güçlü ve daha hızlı çalışmasını sağlar.
Eğlence yazılımları
Oyun, akıllı telefon ve tabletlerin duvar kâğıtları gibi programları kapsayan bir yazılım türüdür.
Sunum yazılımları
Geniş kitlelere, iş çevresine daha etkin ve yaratıcı bir şekilde sunum yapabilmek için geliştirilen yazılım türüdür. Bu yazılımlar sayesinde ses dosyaları, animasyonlar, grafik ve videolar sunumlara kolaylıkla eklenebilir.
Sistem yazılımları
Üretilen yazılımların aksaklık olmadan çalışmasını sağlayan yazılım çeşididir. İşletim sistemi ve hizmet yazılımları olmak üzere iki farklı çeşidi bulunur.
İşletim sistemi yazılımları
İşletim sistemi bir bilgisayar sistemindeki tüm işlemlere ait kaynakları elinde tutan ve kontrol edilmesini sağlayan sisteme verilen addır. İşletim sistemi sayesinde bilgisayar kullanıcılarının bilgisayar kaynaklarını yönetmesi mümkün hale gelir.
Hizmet yazılımları
Dosya kopyalama, dosyanın boyutunun küçülmesi için sıkıştırma, disk biçimlendirme, virüs temizleme, klavye düzenleme, dosya transferi yapma gibi tüm işlemler hizmet yazılımları sayesinde yerine getirilir. Hizmet yazılımları ile genel sistem destek işlemleri yerine getirilir. Esasen işletim sistemi yazılımları hizmet yazılımlarıyla benzer bir şekilde performans gösterebilse de bazı işlemler için hizmet yazılımlarına özellikle ihtiyaç duyulur.
