Framework Nedir?
Framework, yazılım geliştirme süreçlerini hızlandırmak, standartlaştırmak ve daha verimli hale getirmek amacıyla kullanılan bir yapıdır. Bir framework, yazılım geliştiricilerinin belirli görevleri gerçekleştirmek için kullanabileceği hazır araçlar, kütüphaneler, kurallar ve standartlar içerir. Framework'ler, belirli bir programlama dili veya teknoloji yığını üzerinde inşa edilir ve geliştiricilere genellikle temel yapı taşları sunar.
Framework, yazılım geliştiricilerin kullandığı önceden hazırlanmış kütüphanelerin bunluduğu ve bunlara yenilerini ekleyebileceği yapıların adıdır. Gelişmiş frameworklerde form kontrolü, veri tabanı bağlantısı, kullanıcı giriş çıkış, mail atma, tema motoru gibi kütüphaneler mevcuttur.
Frameworkler ayrıca MVC (Model, View, Controller) gibi bölümlerden oluşarak projenizin daha okunabilir düzenlenebilir olmasını sağlamaktadır.
Yapılan projelerin çoğunda aradan belirli bir zaman geçtikten sonra düzenlemek zorlaşır. Hem kodların artması hem de yazılan kodun unutulması revize sürecini uzatmakta. Bu yapılar Modelde veritabanı işlemlerini, Controllerda genel mekaniği, Viewda ise görünüm kodu içerdiği için müdahale edilmesi gereken yer tam olarak bulanabilmektedir. Aşağıda Laravel için örnek MVC yapısını görebilirsiniz.
Yaygın frameworkler nelerdir?
Eğer yazılım diliniz PHP ise, oldukça fazla seçeneğiniz var demektir. Bunlardan bazıları Laravel, Symfony, Zend, CodeIgniter, Smarty, CakePHP ve Yii.. Aşağıda bunlara ek olarak örnek niteliğinde bir sıralama yaptık. Bu sadece birkaç örnektir ve framework'ler her geçen gün gelişmeye devam etmektedir. İşinize en uygun olanını seçerken projenizin gereksinimlerini ve dil tercihlerinizi dikkate almanız önemlidir.
Web Geliştirme Framework'leri:
-
Django (Python): Python tabanlı bir web framework'üdür ve hızlı bir şekilde güvenlikli ve ölçeklenebilir web uygulamaları oluşturmanıza yardımcı olur.
-
Ruby on Rails (Ruby): Ruby ile yazılmış olan Ruby on Rails, hızlı geliştirme ve kolaylık sağlar. MVC (Model-View-Controller) mimarisi kullanır.
-
Express.js (Node.js): Node.js için minimal ve esnek bir web uygulama framework'üdür. JavaScript ile çalışır ve özellikle API geliştirmeye uygun bir yapıya sahiptir.
-
Angular (JavaScript/TypeScript): Google tarafından geliştirilen Angular, büyük ölçüde kullanıcı arayüzü oluşturmaya odaklanır ve SPA (Single Page Application) geliştirmek için yaygın olarak kullanılır.
-
React (JavaScript/TypeScript): Facebook tarafından geliştirilen React, kullanıcı arayüzü geliştirmek için kullanılır ve genellikle diğer framework'lerle (örneğin, Redux ile) bir arada kullanılır.
Mobil Uygulama Framework'leri:
-
React Native (JavaScript/TypeScript): React tabanlı bir framework olan React Native, hem iOS hem de Android için tek bir kod tabanı kullanarak mobil uygulamalar geliştirmenize olanak tanır.
-
Flutter (Dart): Google tarafından geliştirilen Flutter, iOS, Android ve web için uygulamalar oluşturmak için kullanılır. Dart programlama dilini kullanır.
-
Xamarin (C#): Microsoft tarafından desteklenen Xamarin, C# ile mobil uygulamalar geliştirmenize imkan tanır ve iOS, Android ve Windows için uygulamalar oluşturabilirsiniz.
Oyun Geliştirme Framework'leri:
-
Unity (C#): Unity, 2D ve 3D oyunlar geliştirmek için kullanılan çok popüler bir oyun geliştirme platformu ve framework'üdür.
-
Unreal Engine (C++): Unreal Engine, yüksek kaliteli 2D ve 3D oyunlar geliştirmek için kullanılan bir diğer güçlü oyun motoru ve framework'üdür.
Veritabanı ve ORM Framework'leri:
-
Hibernate (Java): Java dilinde veritabanı işlemlerini kolaylaştıran bir ORM framework'üdür.
-
Entity Framework (C#): .NET platformu için bir ORM framework'ü olan Entity Framework, veritabanı işlemlerini basitleştirir.
Avantajları
Frameworkler temel yapıları en çok kullanılan kütüphaneleri ve modülleri barındırır. Hiç bir framework ana yapısında gelişmiş yapıları içermez. Bunun yerine genişletmek yoluyla projenize uydurulur. Örneğin giriş yaparken genel olarak eposta değişkeni ile giriş yapılır. Siz eğer kullanıcı adı ile giriş yapmak istiyorsanız sadece o fonksiyonu değiştirerek projenizi yazmaya devam edebilirsiniz. Framework kullanmak size bu bağlamda hız katar. Veri tabanı bağlantıları, güvenlik sorunları veya yetkilendirme gibi en temel bölümleri yazmanıza gerek yoktur. Frameworkün ya içinde vardır yada çok kolay bir şekilde dahil edilebilir. Bu sayede tam olarak bitirilmesi 2 ayı bulacak projeler bazen 2-3 hafta da bitebilmektedir. Diğer bir kazancı ise belli standartları olduğu için bu standartlarda geliştirilen projeye yeni takım arkadaşları kolaylıkla entegre olabilir. Bu gibi faydalara rağmen kısıtlanmış ve bazı kriterlerinizde sorun yaşıyorsanız framework kullanmayabilirsiniz.
Avantajları özetlersek:
- Hız ve Verimlilik: Hazır araçlar ve kütüphaneler geliştirme sürecini hızlandırır ve daha verimli yapar.
- Standartlaştırma: Framework'ler, belirli bir yapıyı takip eden bir dizi standart sunar, bu da daha tutarlı ve okunaklı kodlar oluşturmanızı sağlar.
- Hata Azaltma: Framework'ler, güvenlik açıklarını ve hataları azaltmaya yardımcı olabilir.
- Topluluk Desteği: Popüler framework'ler genellikle büyük bir geliştirici topluluğu tarafından desteklenir ve dökümantasyon ve yardım kaynaklarına erişim sağlar.
Ancak framework'ler aynı zamanda belirli kurallar ve sınırlamalar getirebilir, öğrenme eğrisi olabilir ve projenizin gereksinimlerine mükemmel şekilde uymayabilirler. Bu nedenle, bir framework seçerken dikkatli bir değerlendirme yapmak ve projenizin ihtiyaçlarına en uygun olanı seçmek önemlidir.
Framework gücünü nereden alıyor?
Günümüzde bir çok framework opensource olarak geliştirilmekte. Bu da en ufak güvenlik sorununda güncellenmesi demektir. Ayrıca kendi projelerinde framework kullanan insanlar düzelttikleri hataları geliştirdikleri yeni özellikleri framework yapımcılarına bildirerek gelişmesini sağlamaktadırlar. Ayrıca composer ile çok sayıda paket birbiri ile uyum içinde çalışmaktadır.
