Artırılmış gerçeklik, karma gerçeklik ya da sanal gerçeklik… Bu kavramlar hayatımıza henüz yeni girse de “gerçeklik” algımızı değiştirmeyi son derece iyi başardı gibi duruyor. Son zamanlarda gelişen teknolojilerle birlikte bu iki kavramın adını sıkça duyuyoruz ancak aralarındaki farklara yeteri kadar vakıf olamayabiliyoruz. İkisi de “gerçeklik” güdüsü ile hayatımızda olsa da temelinde bazı farkları içeriyor. Dilerseniz önce sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik kavramlarını ele alalım sonra da farklarını inceleyelim.
Sanal gerçeklik (Virtual Reality) nedir?
Gerçek hayatın, bilgisayar desteği ile simüle edilmesine; yapay biçimde yeniden oluşturulmasına sanal gerçeklik diyoruz. Aslında kullanıcı tamamen sanal bir deneyim yaşar fakat her şey o kadar sahidir ki görsel ve işitsel olarak yoğun biçimde deneyimlenir bu gerçeklik olgusu. Bir örnekle açıklayalım. Koskoca bir kanyondasınız. Etrafınızda bir sürü farklı şey var; ihtişam, sonsuzluk, renkler ve daha pek çoğu. Bulutlara uzansanız dokunacaksınız. Tüm bu olanlar sanal olsa da aslında bir o kadar size verdiği hissiyat gerçek. İşte buna sanal gerçekliğin ta kendisi diyoruz. Yazılımlar aracılığı ile oluşturulan bu özel ortam, uygun donanımlarla size gerçek hissini yaratıyor. Bunlara entegre edilen sensörler ile de bu deneyimin Nirvana’sına erişiyorsunuz. Son birkaç yıldır NASA astronotlarının eğitimlerinde gerçekleşiyor.
Artırılmış (Augmented Reality) nedir?
Şimdi sanal gerçeklikle ilgili düşündüğünüz her şeyi iki katına çıkarın ve gerçek ortamda oluşturulan sanal görüntüleri deneyimleyin! Artırılmış gerçeklik, temelde gerçek dünya ile bilgisayar grafiklerinin harmanlanması ile oluşuyor. Yani tamamen sanal bir ortam yerine gerçek dünya ile dijital dünya bir arada oluyor. Artırılmış gerçek ile sanal gerçek birbiriyle iç içedir. Bu uygulamalar sayesinde sanal ile gerçek dünya arasında farklı bir deneyim yaşanıyor. Artırılmış gerçeklik uygulamasına bir örnek olarak Pokemon Go aplikasyonunu verebiliriz. Her şey gerçek ama sanal bir ortam aynı zamanda. Artırılmış gerçekle sanal gerçek birbiri ile örtüşüyor ancak belirli başlı farklılıkları da var. Gerek terim olarak gerek sundukları bakımından ikisinin de ortak paydası gerçeklik olsa da kendi aralarında minik nüanslar var. Şimdi gelin bu farklar inceleyelim.
Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik arasındaki farklar
* Sanal gerçeklik tamamen hayattan soyutlanmış bir deneyim sunar. Gerçek dünya ve gerçek ortamla ilgili değildir. Artırılmış gerçeklik ise gerçek * hayatın içine entegre olur ve daha interaktiftir.
* Artırılmış gerçeklikte gerçek dünyaya dokunursunuz. Sanal eklentiler olsa bile içinde bulunduğunuz dünya gerçektir. Sanal gerçeklikte ise tamamen gerçek hayattan koparsınız ve tamamen sanal bir dünyada yaşarsınız.
* Sanal gerçeklikte yaşadığınız ortam tamamen simüle edilmiş ve yeniden oluşturulmuştur. Gerçekte var olmayan bir ortamdır. Artırılmış gerçeklikte ise sanal ortam, gerçeğin üstüne çıkmaz. Yani her şey gerçek ortamın üzerine kuruludur.
* Artırılmış gerçeklik sanki bir mobil uygulama gibi kullanılabilir. Sanal gerçeklik içinse tüm görüş açınızı içine alan, geniş ve duyduklarınızı kontrol edebilecek bir gözlüğe gereksinim vardır.
* Artırılmış gerçekliğin bir üst haline karma gerçeklik (mixed reality) deniyor. Microsoft’un karma gerçeklik gözlüğü ise Holo lens.
Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik pek çok projede de hayatımızın içinde. Aslında sadece eğlence için düşünülse de aslında pek çok alanda kullanılıyor. Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik projelerine şöyle örnekler verebiliriz.
Sanal gerçeklik projeleri
The Night Cafe: Van Gogh’un gözünden dünyanın nasıl göründüğünü üç boyutlu olarak deneyimle fırsatı sunuyor. Gogh’un eserlerine ve iç dünyasına farklı bir bakış açısı sunuyor. Surgevry: Sanal cerrahi müdahale yapmaya olanak sağlayan bir sanal gerçeklik projesi. Land Rover Discovery Sport: Land Rover markasının uygulaması. Henüz galeride bulunmayan Discovery Sport modelinin sanal gerçeklik aracılığıyla yapılan lansmanı.
Artırılmış gerçeklik projeleri
Volkswagen Beetle: Bilboardlar artırılmış gerçeklik teması ile buluşuyor ve Beetle’ın yeni serisi tamamen gerçeklik uygulaması ile tanıtılıyor.
Dior 4D Augmented Reality: Dior firmasının gerçekleştirdiği bu projede Madrid’te bulunan Montalban Palas’ın duvarları artırılmış gerçeklik ile etkileyici bir hale bürünüyor.Dünyaca ünlü markalar Louis Vuitton, Hugo Boss, Sephora gibi markalar bazı mağazalarında bu artırılmış gerçeklik uygulamasına yer veriyor ve farkındalık yaratarak ürünlerine erişim kolaylığı sağlıyor.
